Chantada, Ribeirao

VOLANTES, PELIQUEIROS e MECOS

Son moi sonados de sempre os actos do antroido en Nogueira e Santiago de Arriba (Ribeirao), de Chantada.

A parroquia de Nogueira, desde tempo inmemorial ven celebrando no antroido unhas festas que teñen un sabor e característica especial e que nin na época de supresión do antroido deixaron de acudir á cita do domingo e do martes, así como os dous domingos anteriores, o “Corredoiro” e “Lambedoiro”,  Estes domingos soaba a gaita e as reunións eran como preparativos para a festa principal. Non había disfraces, pero si xa se pintaban burros e se colgaban na espalda dos descuidados... atábanse billetes con sedales, e cando algún “os atopaba”, víaos mover e os burladores coreaban “miña prendiña, fixeches caquiña!”.

No propio antroido, no medio do pobo, na carretera que se asoma ao Miño, toda a tarde do domingo e o luns aparecen os VOLANTES, que son como xefes celtas, que levan un gran penacho do que ondean ao vento milleiros de cintas de seda ou papeis de cores. Os volantes non deixan de moverse nin un instante, xa que ademáis han de facer soar doce ou máis chocas ou campaíñas que levan colgadas do cinto de coiro. Visten camisa de cores e calzón curto con media branca e zapatos cun lazo de cor.

A estes VOLANTES sirven os PELIQUEIROS, tipos sanchescos, vestidos con peles, zamarras, e sempre cunha gran bota de viño, da que van bebendo e invitando aos “Volantes”.

Completan a festa os MECOS, máscaras de todas as clases: zarrapastrosas, enseñoritadas, que representan farsas de mozos, casamentos... e nos que non falta o crego co hisopo para bendecir a voda. Para esto, no medio da estrada colocan unha mesa que ven servir como escenario, xa que ao lado fanse todas as parodias, desde o médico que atende a unha parturenta ao xuiz que vai xulgar un delincuente.

O Entroido Ribeirao, que se representa na comarca de Chantada, é o único de carácter ancestral que pervive na provincia de Lugo.

As súas orixes pérdense no tempo, mais diferentes estudos situano varios séculos atrás, cando o señor feudal acompañado dos seus gardiáns, cobraba os impostos á xente das aldeas, e estas, nun xeito de burla e farsa, crearon a figura do volante (señor feudal) e o maragato ou peliqueiro (gardián), surxindo así o entroido.

As figuras máis representativas desta festa son: o volante, maragato e os mecos.

                                           VOLANTE

Nos seus inicios a figura do volante vestia calzón largo e camiseta branca (muda interior), nos pés levaban o mellor calzado que tiñan. Sobre as pernas, e co fin de evitar lesións musculares, unhas vendas dende o nocello ata case os xeonllos.

Nos ombros portaban un pano ou manto, procedente das avoas que usaban para abrigarse, cruzado por diante e atado ás costas.

Na cabeza unha pañoleta.

Como elementos principais levaban na cintura un cinto, chamado correón, con 24 campaíñas, que lle eran quitadas ao gando para dito evento.

Na cara unha careta chamada carauta, feita de papel, tea e unha masa de fariña e auga,cocida ao calor .

Sobre a cabeza un pucho de grandes dimensións, recuberto de flores feitas a man, con follas de verzas e repolo, que se deixaban secar para moldear en forma de rosa, margarita... Así mesmo da parte traseira e lateral do pucho colgaban unhs mollos de palla, ou cintas de papel tintado artesanalmente. No medio, unha na parte dianteira e outra na traseira, dúas bonecas simulando dous nenos xogando no campo.

No día de hoxe o seu traxe ten anha cor moi chamativa: vermella e amarela . Moita xente pensa que estas cores representan a bandeira española, porén, débese a que foi a primeira rechamante que foi comercializada na contorna que tiña dúas cores.

O calzado é zapato de vestir.

Nas mans guante branco, e, como utensilio de apoio e defensa, se fixera falta, portan un caxato.

X.